Müjdat Gezen - Savaş Dinçel

İşte Türkiye'de sanatın ve sanatçının durumu ve onlara verilen değer! Ülkemizde işini en iyi ve ödün vermeden, çizgisini bozmadan yapan sanatçıların başında gelen Müjdat Gezen ile rahmetli tiyatro sanatçısı, karikatürist Savaş Dinçel mahkemede birbirine ellerinden kelepçelenmiş. Suçları, "Çizgilerle Nazım Hikmet" isimli kitabı yayınlamak. Müjdat Gezen'in yazıp, Savaş Dinçel'in görsellerini çizdiği bu kitap nedeniyle iki sanatçı, 1983 yılında yargılanıyorlar...

Nazi Almanyası’ndaki gibi yaktılar

Türk tiyatrosunun iki değerli ismi, iki kadim dost… Müjdat Gezen ve Savaş Dinçel, 1978’de özene bezene bir Nazım Hikmet kitabı hazırlarlar: “Çizgilerle Nazım Hikmet”. Yazılarda Gezen’in, çizgilerde Dinçel’in imzası vardır.

Müjdat Gezen’in yurt dışında resimli bir kitap görmesiyle başlar bu proje. Yedi ay sürmüştür Dinçel’in çizimleri hazırlaması. Çünkü teknoloji yetersizdir, el emeği göz nuruyla çalışır.

İlk beş yıl sorunsuz geçer. Ama… 12 Eylül sonrasında hiçbir şey eskisi gibi değildir artık. 1983’te, sıkıyönetim döneminde takdir edilecek yerde açılan davayla karşılaşırlar. Suçları komünizm propagandası yapmak ve hükümetin manevi şahsiyetini tahkir etmektir; 1980 sonrasında ünlü 141 ve 159. maddelerden 21 yıla kadar hapis cezasıyla tutuklu olarak yargılanırlar. Kitaplar ise toplatılıp yakılır.

Gezen ve Dinçel’e pranga

İlk duruşmada beraat ettilerse de, o dönem Müjdat Gezen’in hafızasına “hırsızlar, uyuşturucu satıcıları ve belki katillerin arasında ayaklarında prangalarla Savaş Dinçel ile mahkeme sırası bekledikleri an” olarak kazınır. Duruşmanın tarihi de ilâhi bir tesadüf taşıyordu: 3 Haziran 1983, yani Nazım Hikmet’in 20. ölüm yıldönümü. Mahkemeye birbirlerine kelepçelenerek getirilmişlerdir. Ola ki ‘itibarlar’ zedelenecektir. Gezen ve Dinçel dimdik ve kelepçelerini herkese göstererek girerler salona. Eksiltilmeye çalışılan itibarlarının arttığının farkında olarak…

Yok edilmiş olan “Çizgilerle Nazım Hikmet”i 1995’de Nazım Hikmet Vakfı sahiplenir. Savaş Dinçel’in elinde bulunan orijinal çizimlerle kitap yeniden basılır.

2007’de ise yine çizeri tarafından renklendirilerek çağa uygun bir formatla buluşur okurla...